اژدهای عَلَم

آیا تا به حال به ساختار و اجزای عَلَمهای دسته‌های #عزاداری توجه کرده‌اید؟ همین علمهای رنگارنگ با بدنه فلزی، تیغه‌های در نوسان، مزین به #پارچه_ترمه و #پر_طاووس و گاه همراه با #فانوس. کارکرد اساسی‌شان هم مشخص کردن ابتدای دسته عزاداران است و هم نمادی است از پایگاه مذهبی آن تشکّل، که می‌تواند مسجد یا تکیه مذهبی در محله‌ای باشد. در جایی خواندم، خاستگاه عزاداری محرم به این شکل و سیاق و با این شور و شوق به دوره #صفویه باز می‌گردد؛ روزگاری که حکومت #شیعی_مذهب ایران در تقابل با همسایگان #سنی_مذهب و کشورگشایَش بود. #شاه_عباس_صفوی هم بیشترین نقش را در توسعه عزاداری‌های مذهبی داشت؛ چنان که گفته می‌شود در زمان جنگ هم در اردوی نظامیان، مراسم عزاداری برقرار بوده است. بگذریم، صحبت من در مورد عَلَم بود و اجزای تشکیل دهنده‌اش و بویژه شکل #اژدها یی که در ساختار تیغه‌های علم و در دو انتهایش تکرار می‌شوند. این سَردیسها و زنگوله‌هایی که به آنها متصل است از کجا آمده‌است؟ شاید در بیرق و عَلَمهای قدیمی که در جنگها استفاده می‌شده چنین نقوشی هم وجود داشته‌است. این نقوش به طرح #دهان_اژدری هم شباهت دارد. طرحی که جزو نقوش #اسلیمی است و از زیباسازهای فرش و کتیبه ایرانی. به نظر من اژدهای علم می‌تواند تجسم حجم یافته‌ای از این نقوش اسلیمی باشد.